آذربایجان شرقی
استان آذربایجان شرقی یکی از استانهای ایران است که در منطقه آذربایجان ایران واقع شده و زمان حکومت پهلوی آذربایجان خاوری نامیده میشد. این استان بزرگترین و پرجمعیتترین استان ناحیه شمال غربی ایران (آذربایجان) محسوب میشود. استان آذربایجان شرقی از سمت شمال به جمهوریهای آذربایجان و ارمنستان، از سمت غرب و جنوب غرب به استان آذربایجان غربی، از سمت شرق به استان اردبیل و از سمت جنوب شرق به استان زنجان محدود شدهاست. این استان دارای آب و هوای سرد کوهستانی بوده و کلّ محدوده استان را کوهها و ارتفاعات تشکیل دادهاند. این استان محل اتصال دو رشته کوه مهم و اصلی کوههای ایران، یعنی البرز و زاگرس است و بلندترین نقطه آن، قله کوه سهند است. مرکز استان آذربایجان شرقی، کلانشهر تبریز استرود ارس در شمال غربی کشور و در مجاورت کشورهای همسایه مانند ارمنستان، آذربایجان قرار گرفته است و به خاطر قرارگیری در استان آذربایجان شرقی از گذشته تا کنون از اهمیت بالا برخوردار بوده است. این رود از رودخانههای پر آب، خروشان و مرزی کشور ایران و آذربایجان شرقی به شمار میآید که از منطقه آرپا چای آناتولی سرچشمه میگیرد و پس از گذر ا مرز ایران وارد جمهوری آذربایجان شده و به رودخانه کورا و در نهایت به دریای خزر میریزد. رود ارس پس از عهدنامه گلستان به عنوان مرز ایران و روسیه انتخاب شد و بعدها تمامی مناطق شمال این رود از ایران جدا و به خاک روسیه اضافه شد. در زبان ترکی بیشتر مردمان این خطه از سرزمین ایران از آن به نام آراز یا آراس یاد میکنند. مناظر اطراف رود ارس به خاطر داشتن جاذبه های طبیعی و تاریخی گردشگران زیادی به سمت خود جذب می کند.
زبان
زبان بومی استان آذربایجان شرقی، ترکی آذربایجانی میباشد. همچنین جمعیت اندکی از مردم تات نیز در استان آذربایجان غربی زندگی میکنند که به زبان تاتی صحبت میکنند. مردم این استان آذری هستند. جمعیت اندکی از قوم تات نیز در استان آذربایجان غربی زندگی میکنند که از مراکز زندگی آنها میتوان به روستای کرنگان از توابع شهرستان ورزقان، چند روستا در بخش خاروانا، میشهپاره، ونستان و دهستان حسنو و روستاهای خوی نرآو، رزین و کلاسور در بخش ارسباران اشاره کرد0دین اکثریت مردم این استان اسلام و مذهب شیعه می باشد.
صنعت
صنایع مختلفی از قبیل صنایع شیمیایی، ماشینآلات و تجهیزات، محصولات کانی غیرفلزی، مواد غذایی، آشامیدنی و دخانیات، نساجی، پوشاک، چرم و کفش در شهر تبریز مشغول فعالیت هستند که از مهمترین آنها میتوان به آجر آذربایجان، بافندگی لایکو، بلبرینگسازی ایران، پالایشگاه تبریز،پتروشیمی تبریز، پشم تبریز، پیستونسازی ایران، تختخواب فروزان، تخته فشاری و درتبریز تراکتورسازی ایران، ترموپلاست، چرمسازی تبریز،، حوله برقلامع،خانهسازی فعالیت میکنند.
گردشگری
روستای کندوان
دیدنیترین نقطه استان آذربایجان روستای صخرهای کندوان است. این استان که در نزدیکی اسکو واقع شده است، شهرتی جهانی دارد. معماری متفاوت خانههایی که در دل صخرهها کنده شدهاند و سبک زندگی خاص مردمان ساکن این روستا، باعث شده است تا کندوان سالانه میزبان هزاران گردشگر باشد.روستای کندوان دو خواهر دوقلو در ترکیه و ایالات متحده دارد. اما تنها روستای صخرهای مسکونی جهان بهحساب میآید.
جنگل های ارسباران
اگر عاشق طبیعت و طبیعتگردی هستید و هرکجا که باشید دنبال جنگل و سرسبزی هستید، حتما باید از جنگلهای بی نظیر ارسباران است.از جنگلهای ارسباران به عنوان موزه حیات وحش ایران هم یاد میشود. گونههای متنوع و کمیابی از حیوانات در این منطقه از آذربایجان شرقی زندگی میکنند. خرس قهوهای، سیاهگوش، مرال، غزال، مار افعی، گراز و پلنگ از معروفترین گونههای حیوانی هستند که ارسباران میزبان حیات آنها است.جنگلهای ارسباران در تابستان بسیار خنک است و هوای دلچسبی دارد. بهترین زمان بازدید از این پوشش طبیعی استان آذربایجان شرقی تابستان است.
خواص چشمه های آب معدنی آبگرم
در نواحی مختلف آذربایجان شرقی انواع چشمه های معدنی آب گرم و سرد وجود دارد که مورد بهره برداری عموم مردم و سایر نواحی ایران است.چشمههای آب گرم روی مفاصل و بیماریهای روماتیسمی تصریح کرد: برای بیمارانی که عضلات ضعیف دارند یا بعد از عمل جراحی عضوی از بدنشان بیحرکت و بیاستفاده مانده فیزیوتراپی در آب گرم بخشی از درمان است چرا که مفاصل و عضلات را در آب راحتتر تکان و ورزش میدهند تا حرکت عضو مستحکمتر و پیشرفتهتر شود. فرض کنید فردی دچار روماتیسم و تورم زانو به علت التهابات و کاهش سیستم ایمنی در آن ناحیه است اگر انرژی خوبی به سلولهای سیستم ایمنی برسد عملکردشان بهتر میشود و دردها و التهابات کمتر میگردد به همین دلیل است که به بانوان در سنین بالا که زانو درد یا آرتروز یا روماتیسم دارند استفاده از چشمههای آب گرم توصیه میشود.
چشمه آبگرم لیقوان:
این چشمه در مسیر جاده تبریز- اسپراخان – سفیدخانه – لیقوان قرار دارد. چشمه لیقوان از شکاف سنگهای آذرین آتشفشان سهند از زمین خارج میشود عامل تشکیل این چشمه آتشفشان سهند میباشد. در محل چشمه حوضچهای مصنوعی به اطراف آن توسط دیواری محصور شده است. آب این چشمه در ردیف آبهای کلروسدیم و سولفات کلسیم ولرم تا دمای ۳۲ درجه سانتیگراد میباشد.
حمام کرددشت
حمام کرددشت در کناره رود ارس، در جوار روستای کردشت که قلعه ای نیز به این نام دارد واقع شده است. حمام کردشت از لحاظ طراحی داخلی و نقاشی های دیواری شایان توجه است. آب مصرفی حمام را از رودخانه ارس می گیرند و پس از گرم شدن از طریق سیستم گرمخانه ای آن را به حوضچه های درونی انتقال می دهند و پس از استفاده از آن، فاضلاب آن را از طریق سیستم های کانال کشی شده به بیرون هدایت می کنند. ویژگی برجستة این حمام آن است که در حالت معمولی از سطح زمین قابل تشخیص نیست، زیرا در گودی ساخته شده است.
سوغات آذربایجان
عسل
عسل یک محصول غذایی مفید و پر ارزش است که به واسطه ویژگی های شفابخش خود به عنوان دارو دردرمان بیشتر بیماری ها در بین تمام ملل کاربرد داشته است و عسل دامنه های کوه «سهند» و »میشو» در آذربایجان شرقی در حدود ۱۰ کشور جهان مشتری دایمی دارد.مراغه، شبستر و همچنین سراب ناب ترین عسل های ایران و جهان هستند که طرفداران فراوانی دارد.شهد شیرین و منافع فراوان عسل طبیعی آذربایجان شرقی زیر زبان بسیاری از مصرف کنندگان آن در کشورهای اروپایی و عرب نشینان حوزه خلیج فارس مزه کرده به طوری که خواسته دایمی آنها و میهمان سفره هایشان شده است.
غداهای سنتی آذربایجان شرقی
کوفته تبریزی
مشهورترین غذای تبریز، کوفتهی این شهر است که طعم بسیار لذیذی دارد. در گذشته برای تهیهی کوفته، گوشت را در هاون سنگی میکوبیدند و سپس سبزیجات و لپه را به آن اضافه میکردند. اما امروزه بیشتر از گوشت چرخکرده برای تهیهی این غذا استفاده میکنند. در آخر هم گردو، آلو، پیاز سرخشده، زرشک و بعضیها هم تخممرغ داخل آن میگذارند و در سسی که از رب گوجهفرنگی و آب و زعفران تهیه شده، میپزند. معمولا کوفتهها را با پیاز سرخشده، زرشک و گردو تزئین کرده و نوش جان میکنند.
آش ماست
آش ماست یکی از خوشمزهترین آشهای تبریز است که از پیاز، عدس، برنج، سبزی آش، آب گوشت، سیبزمینی، ماست، نخود، لوبیا، کلم برگ و هویج تهیه میشود. البته اگر به همین آش کمی رشته بزنید، تبدیل به آش کشک میشود که آن را به جای ماست، کشک میخورند.
لباس محلی
لباسهای محلی ایلات مشهور آذربایجان شرقی همچون شاهسون و ارسباران را یکی از مهمترین جاذبههای فرهنگی این استان است. مردان ایل پوشاک اختصاصی ندارند، کت و شلوار و کلاه آنان معروف به کِپی (کلاه ترک داری که نظیر کلاه مردان گیلان است)، تشکیل دهنده پوشاک مردان شاهسونی است.
انواع حبوبات آذر بایجان شرقی
در استان آذربایجان شرقی نیز شهرهایی در عرصه تولید حبوبات فعالیت میکنند.محصولات تولید شده در استان تبریز با توجه به کیفیت خود در بازار حبوبات نام و آوازه ای درخشان دارد و از بین انواع گوناگون حبوبات این منطقه،نخود معروفی به بازار وارد می گردد که نسبت به سایر نخود های موجود در بازار با کیفیت تر است که در سرتاسر کشور ما مشتریان فراوانی را به خود جذب کرده است که این عمل سبب می شود تولید این محصول همه ساله بالا رود و کشاورزان فراوانی به تولید آن بپردازند.حبوبات تبریز علاوه بر کیفیت زیاد دارای قیمت خوب است. استان آذربایجان شرقی سالانه انواع گوناگونی از حبوبات از جمله:نخود،لوبیا،لپه و عدس را با تناژ زیادی تولید و به سراسر کشور ما وارد می کند.این منطقه در زمینه زراعت فعالیت فراوانی دارد و همه ساله محصولات با کیفیتی تولید می کند.یکی از شهر های استان آذربایجان شرقی که به تولید لپه می پردازد،آذرشهر است.در این شهر نوعی لپه با کیفیت زیاد تولید می شود که به لپه آذرشهر معروف می باشد و نسبت به سایر لپه های موجود در بازار کشور ما از فروش فوق العاده ای برخوردار می باشد.
سخن آخر:آذربایجان شرقی استانی در زیبا با آب گرم های مفید فروان است که عسل این استان معروف است