تاریخچهی شهر کاشان و جاذبههای دیدنی آن
تاریخ 7000سالهی شهر کاشان نشان از قدمت دیرینهی این شهر دارد که به عهد نوسنگی باز میگردد. تمامی این شواهد طی باستان شناسی از تپه قبرستان واقع در شمال کاشان و تپه شمالی سیلک پیدا کرد. اولین تحقیقات باستان شناسی از تپههای سیلک در سال 1316هجری توسط گیریشمن انجام گرفت. بنا بر گفتهی باستان شناسان شهر کاشان در زمان ساسانیان از اهمیت ویژهای برخوردار بوده است. در دورهی اسلامی نیز اهمیت و رونق کاشان از قبل هم بیشتر شد. کاشان ابتدا رستاق یا بخش بزرگی از کوره شهرستان اصفهان و سپس جزو کوره قم که در سده دوم از اصفهان جدا شد به حساب میآمد. در قرن هفتم با حملهی مغولان به کاشان، کاشان به ویرانه تبدیل گشت ولی همان زمان با وجود سلاطینی از ایلخانان هم چون غازانخان و سلطان محمد خدابنده شهر کاشان بار دیگر سرپا شد و شکوه قبل خود را به دست آورد. در زمان تیموریان شهر کاشان مهد هنر و دانش گشت و شهر دانشمندانی چون غیاثالدین جمشید بوده است. در دوران قاجار و پهلوی شهر کاشان در روشنفکری و روزنامهنگاری پیش قدم بوده است و مشاهیر متعددی در زمینههای فرهنگی، علمی، ادبی و هنری برخاستند. کاشان شهری در استان اصفهان است و نخستین واحه بزرگ در طول جاده قم-کرمان است که در امتداد حاشیه کویرهای مرکزی ایران جریان دارد. از این رو جذابیت آن عمدتا ناشی از تضاد بینظیر بین بیابانها و فضای سبز واحهی آن است.
بهترین جاذبههای دیدنی کاشان
خانه، موزه عروسک و اسباب بازی
در این موزه تمام عروسکهای سنتی مختلفی که شما فکرش را بکنید وجود دارد و اولین موزهای است که شما میتوانید در آن اقامت کنید و کودکان در حیاط قدیمی این خانه عروسکهای بند انگشتی خود را درست کنند. مسیر دستیابی به این موزه، کاشان، خیابان فاضل نراقی، خیابان علوی، باستان ششم، رو به روی خانه طباطبائیها، بن بست علامه، پلاک ۴۳.
خانه بروجردیها
خانه بروجردی، که متعلق به یک خانواده بازرگان بوده است که به کاشان مهاجرت کردهاند و این خانه را طی 18 سال ساختند تاریخ ساخت این خانه را بر روی کتیبههایش میتوانید ببینید. مسیردستیابی به خانه بروجردی، استان اصفهان، شهر کاشان، خیابان علوی است.
خانه طباطبائیها
این خانه با چندین حیاط بزرگ زمانی متعلق به یک تاجر ثروتمند بوده است. با حضور در این مکان میتوانید ببینید که برجهای بادی چگونه کار میکنند. این خانه از نقاشی دلپذیر بر روی دیوار با پنجرههای شیشهای رنگی زیبا تشکیل شده و با سبک معماری کلاسیک ایرانی مسکونی همچون بیرونی و اندرونی طراحی شده است. مسیر دستیابی به خانهی طباطبائیها، کاشان، خیابان علوی است.
مسجد آقا بزرگ
مسجد آقا بزرگ، یک مسجد تاریخی در کاشان ایران است. این مسجد در اواخر قرن ۱۸ توسط استاد و معمار بزرگ حاج شعبانعلی ساخته شده است. این مسجد و مدرسه الهیات در مرکز شهرکاشان واقع شدهاند. استاد علی مریم کاشانی از هنرجویان و معماران برجسته این مدرسه بودهاند. مسیردستیابی به مسجدآقابزرگ، کاشان، خیابان فاضل نراقی، خیابان آقا بزرگ است.
خانه عامریها
خانهای سنتی که در دوران قاجار در قرن 19 ساخته شده است و یکی از خانههای دیدنی و بزرگ و قدیمی شهر مرکزی کاشان است. مسیردستیابیبه این خانه، کاشان، محله علوی، خیابان علوی، بن بست باستان هفتم، پلاک صفر، طبقه همکف.
خانه عباسی
از نمونههای زیبای مسکونی کاشان میتوانیم به خانهی عباسی اشاره کنیم که در قرن 18 ساخته شده است. این خانه متعلق به یک روحانی است که شش حیاط دارد و سقف یکی از اتاقهایش آینه کاری شده است تادر هنگام شب در زیر درخشش نور شمع حس یک آسمان پر ستاره را القا کند. مسیر دستیابیبه خانه عباسی، کاشان، خیابان علوی، کوی سلطان امیر احمد است.
حمام سلطان امیر احمد
این حمام در قرن شانزدهم میلادی ساخته شده است که از دو بخش اصلی تشکیل شده، سالن رختکن و سالن حمام. قسمت داخلی آن با کاشیهای فیروزهای و طلائی، گچ کاری، آجر و نقاشیهای رو دیوار پوشانده شده است و نور از طریق گنبدهای شیشهای طلا کاری شده وارد بنا میشود. مسیردستیابی، کاشان، خیابان علوی، کوچه سلطان امیر احمد است.
بازار کاشان
یکی از جواهرات شهر کاشان با معماری آجرهای خشتی خود، بازار کاشان است. مسیردستیابی به بازار کاشان، کاشان، خیابان بابا افضل است.
باغ فین
یکی از زیباترین باغهای دنیا، باغ فین کاشان است که ورودی اصلی حمام فین است جایی که امیرکبیر وزیر مشهور قاجاریه توسط پادشاه ناصرالدین شاه در آن جا به قتل رسید. این باغ با داشتن 3/2هکتار مساحت و یک حیاط اصلی دارای چهار برج دایرهای شکل میباشد. باغ فین همزمان با دیگر باغهای ایرانی دورهی خود چشمههای آب متعددی دارد که توانسته توجه بسیاری را به خود جلب کند. این باغ که در سازمان یونسکو به عنوان باغهای سلطنتی ایران ثبت شده است در سال1590میلادی در زمان صفویه ساخته شده است. مسیردستیابی به باغ فین، کاشان، انتهای خیابان امیرکبیر فعلی و روستای فین قدیم است.
تپه سیلک از جاهای دیدنی کاشان با قدمت هزاره سوم میلادی
تپه سیلک بقایای یک شهر باستانی با قدیمیترین زیگورات جهان است که قدمت آن به هزاره سوم قبل از میلاد باز میگردد. قدمت قدیمی شهر سیلک به بیش از ۷۰۰۰ سال پیش بر میگردد. مسیردستیابیبه تپه باستانی سیلک، جاده کاشان-فین، شهر کاشان، استان اصفهان است.
اما از دیگر جاهای بسیار دیدنی شهر کاشان میتوانیم به "شهر زیرزمینی نوش آباد" ، که قدمت 1500 ساله دارد و در 3 طبقه ساخته شده است. "خانه تاریخی آل یاسین"، که در دورهی سلطنت قاجار ساخته شده است و 200سال قدمت دارد. "خانه تاریخی تاج"، این خانه به صورت گودالی میان گل ساخته شده است. "آرامگاه شاه عباس"، شاه عباس پنجمین پادشاه سلسهی علوی است که به هنر و موسیقی علاقهی فراوانی داشته است. "مسجد میر عماد"، یکی از مشهورترین بناهای تاریخی شهر کاشان که در زمان سلطنت جهان شاه قاراقویونلو هنگام برگشت وی از مکه بنا شده است. "موزهی ملی کاشان"، این موزه در سال 1345 توسط مرحوم سید محمد نقی مصطفوی باستان شناس معروف ساخته شده است که به سه بخش جداگانه به نامهای بخش باستان شناسی، بخش مردم شناسی و صنایع دستی تقسیم شده است. "مسجد جامع کاشان"، این مسجد در زمان سلسلهی سلجوقی در سال ۱۷۷۹ میلادی ساخته شده است و معماری سادهای دارد و دارای دو شبستان میباشد.
غذای محلی کاشان که باید امتحان کرد
کوفته آب سماق
تمام ایرانیها با شنیدن نام کوفته دهانشان آب میافتد. بیشترین نوع کوفته را با برنج و لپه و گوشت تهیه میکنند. ولی هر شهری کوفته مخصوص به خود را دارد. برای تهیهی کوفته آب سماق، گوشت چرخکرده، آرد نخودچی، پیاز و سماق لازم است. این غذا را اصولا با نان میل میکنند.
شفته نخودچی
کوفته نخود، یا شفته نخود یا شفته انار نامهایی است که بر این غذا گذاشتهاند. برای تهیهی این غذا گوشت چرخکرده، کمی تخممرغ، آرد نخودچی و کمی سبزی خشک شده را ورز میدهند و مواد گرد شده را درون روغن سرخ میکنند. زمانی که گوشتها سرخ شدند، روی آن رب انار و پیاز سرخ شده میریزند و با نان میخورند.
شفته بادمجان
شفته بادمجان هم مانند دو کوفتهی قبلی است با این تفاوت که دیگر خبری از مزهی ترش نیست بلکن برای سس شفته بادمجان، بادمجان و پیاز را با هم سرخ میکنند و بعد از اضافه کردن رب گوجه و کمی آب اجازه میدهیم مواد به خورد هم بروند و بعد سس را روی کوفته میریزیم.
گوشت لوبیا
گوشت لوبیا نوعی آبگوشت است که به جای حبوبات درآن لوبیا سفید و برنج میریزند. در این غذا سبزیهایی مثل شنبلیله و تره استفاده میشود و به همین خاطر است که این غذا بوی بسیار دلچسبی دارد.
آبگوشت به
کاشانیها برای این غذا یک به را چهار قاچ کرده و هستههایش را در میآورند و بعد با گوشت و حبوبات داخل قابلمه میگذارند تا بپزد. در نهایت بعد از پخت به آن رب و نمک اضافه میکنند و در پایان آب آن را جدا میخورند و مخلوط گوشت را بعد از کوبیدن با گوشتکوب، با نان سرو میکنند.
نخودآله
نخودآله، همان خورش قیمه کاشانیهاست. این غذا بین یزدیها هم طرفدار دارد و به آن قیمه یزدی هم میگویند. نحوهی پخت این خورشت، شبیه به همان قیمه است، با این تفاوت که به جای لپه نخود میریزیم. البته باید از قبل نخودها را خیس و پوستشان را جدا کرد. معمولا بهتر است داخل این خورش مغز ران گوشت ریخته شود تا غذا را خوش طعمتر کند.
چلودیزی
چلودیزی غذایی متعلق به مردم کاشان است که معمولا با گوشت سردست یا ران تهیه میشود. گوشت را با لوبیا چشم بلبلی و پیاز میپزند و بعد برنج را همراه با این مواد دم میکنند. این غذا با دوغ و ماست بسیار خوشمزه میشود.
جوجویی تاس کباب
در پخت این غذا خبری از جوجه نیست. به خاطر اینکه جوجویی تاس کباب با رب انار، بادمجان، گوجه و گوشت درست میشود، بیشتر ما را به یاد غذاهای شمالی میاندازد، اما در واقع جوجویی تاس کباب یک غذای کاشانی است. این غذا در واقع همان تاس کباب است که به شیوهی کاشانیها پخته میشود و معمولا آن را با نان میخورند.
سخن آخر
کاشان، شهری تاریخی و دیدنی در ایران، که در منطقهی کویر ایران جا خوش کرده است و قسمتی از استان اصفهان به حساب میآید.